AI ontmaskerd: de magie achter kunstmatige intelligentie
Magie en AI: Een verrassende vergelijking
Vol ongeloof keek ik als kind naar de goochelaar die uit het niets een konijn uit zijn hoed toverde. Hoe deed hij dat? Het leek magie. Wat was het leven toen toch eenvoudig, de tijd dat we nog in wonderen konden geloven. Maar wat als ik zeg dat we nog steeds in magie geloven? Ook nu laten we ons betoveren door mystiek. Alleen heet het nu geen goochelen meer, maar kunstmatige intelligentie (AI).
Van magie naar wiskunde
Sinds een half jaar werk ik bij Seventrees als Data-analist en AI-engineer. Hier werk ik aan het ontwikkelen van een virtual assistant. Mensen zijn vaak nieuwsgierig als ik hierover vertel, maar één reactie hoor ik steeds weer: “AI, wat eng!” Een begrijpelijke reactie, want AI voelt voor velen alsof het plotseling onze wereld is binnengedrongen. Vooral sinds de opkomst van ChatGPT is AI een booming onderwerp, en terecht. Het roept grote vragen op: nemen robots ons werk over? Wat is de ethische impact van AI? Allemaal logische vragen die uiteindelijk leiden tot de belangrijkste vraag: hoe werkt AI eigenlijk?
Laten we dat mysterie eens aanpakken met een simpel voorbeeld. Stel, je hebt een systeem dat herkent in welke taal een tekst geschreven is. Zonder kennis van het algoritme lijkt het systeem intelligent, misschien zelfs magisch. Maar schijn bedriegt. Hier is een simpel voorbeeld van hoe het zou kunnen werken:
- Het systeem ontvangt drie teksten (de ‘dictionary’): één in het Frans, één in het Nederlands en één in het Engels.
- Het maakt per tekst een lijst met alle lettercombinaties en hoe vaak deze voorkomen.
- Wanneer een nieuwe tekst binnenkomt, vergelijkt het systeem de lettercombinaties uit de ontvangen tekst met de lettercombinaties uit de dictionaries.
- Het geeft als output de taal met de grootste overeenkomst.
Met deze aanpak kan zo’n systeem een nauwkeurigheid van 97% behalen. Lettercombinaties zoals andkomen vaker voor in het Engels, terwijl que en aill typisch Frans zijn. Plots is de magie verdwenen. Wat overblijft is een simpel rekensommetje.
Is ChatGPT dan echt zo anders?
Maar hoe zit het met ChatGPT? Dat is toch veel complexer? Klopt, maar ook ChatGPT werkt in de kern met een vergelijkbaar principe. Het voorspelt welke woordcombinaties het meest waarschijnlijk volgen op de input van de gebruiker. Het verschil zit in de schaal: ChatGPT maakt gebruik van miljarden parameters en enorme datasets. Waar een simpel taalherkenningsalgoritme enkele honderden combinaties analyseert, bekijkt ChatGPT miljarden mogelijke woordvolgorden in een fractie van een seconde. Deze parameters vormen als het ware het geheugen en de intelligentie van het model. Toch blijft het, teruggebracht tot de basis, een gigantisch rekensommetje.
Maar betekent dat dat AI minder waardevol is omdat we het ’trucje’ begrijpen? Helemaal niet. Net zoals een zakrekenmachine simpele wiskundige problemen sneller en nauwkeuriger oplost dan wij dat kunnen, maakt AI ons leven op talloze manieren makkelijker. Denk aan automatische vertalingen, ondersteuning bij medische zorg of hulp bij leren en studeren. Zelfs zoekalgoritmes zoals Google maken gebruik van AI, wat het mogelijk maakt om een muzieknummer te vinden op basis van slechts een vaag omschreven melodie. Het is juist die combinatie van eenvoud en efficiëntie die AI zo krachtig maakt.
Wat kun je verwachten in deze serie?
In deze serie wil ik je meenemen in de wereld van AI. We beginnen bij de basisprincipes en bouwen langzaam op naar de geavanceerde technologieën achter systemen zoals ChatGPT.
- Hoe kunnen deze modellen ons leven verbeteren?
- Wat zijn de uitdagingen en risico’s?
- AI ontdoen van mystiek en zo bijdragen aan een eerlijker en beter geïnformeerd gesprek.
Want magie is prachtig, maar begrijpen hoe het werkt? Dat is misschien nog wel mooier.
